Una Terra … cinque Lingue: De Kaserbisn

Wer de Lait, as s’Fersntol geern hob’n, spaziern finz en de Kaserbisn ist ollbe gaben an Plotz as hot olla zöuhen, an Öurt as s’ gonze Johr schöa ist: en Langes za sehen de Enzianen (Schuhakuke) blehen, en Summer za sehen de Bisn gamaht ond en Herbest za sehen de Hüttn wa Holz en de Mitt wan geln Larchen. An gonz schöen Plotz, met umanonder de Natur nicht u’gariert, as 1600 (tausendsechshundert) Meter hoha, en de Gamoa wa Wlarotz.
Wöur cirka zboezg Johr, de Gamoa hot an Kloen Birt aubaut, za geb’n en Zins en Privatn, er ist s gonz Johr offet.
Zan a‘ Glück hot der Birt net en wolsch Num wan Öurt kriegt, er hoesst met an rechtn Num: KASERBISNHÜTT, de Hütt wan KASERBISN.
Kehern ber um kann olt wolsch Num as Balsch : PRATI IMPERIALI; Bia konn s sae’n ass orma mogera Bergbisn met de kloen Stalleler wan Summer,warlöurn anau hoha asn Berg, öuber Wlarotz, konn hoessn Bisn wan Kaiser?
Dos hon i mer wiel wort g’wrogt (pfrogt), finz i‘ bin en draukemmen, ass en Oechlait hot s‘ a‘ hoeha Bisn ,ass hoessn KASERBISN net Kaiserbisn.
Kaserbisn sae’n de Bisn böu s bochsn KAS oder KASER, de nidern Döürn , as stopfen. Wöur wiel ond wiel Johr, de ünsern Oltn hob’n de doen Döürn braucht za mochen de Milch tschamen za mochen en Kas, beig’n dos hob’n se sa Kas oder Kaserler gahoessn.
Geha wan Kaser zan Kaiser ist a‘ laichta Soch gaben, ond oen oder der onder hot profittiert za geb’n en wolsch Num KAISER, met groessa Wrait wan Tolomei, an Spezialist za geb’n wolscha Nam en de ünsern Öurtn.
AN WAHLER WAN SCHRAIB’N ODER AN KALKULIERTN WAHLER?
I‘ bill net rechtn übern Bölln oder net Bölln, bichtig bar s ,as der wolsch Num wan Londkortn ond wan Tafln radiert kemmen söll, ond en sae Plotz en rechte Num schraib’n söll.
DE BOCH ASS KIMMT IST DE BANECHTZAIT, ASÖU BUNTSCHE EN OLLA DE LESERN WAN UNSER TIROL 24, HELLA BANECHTN OND A‘ GLÜCKEGES NAIS JOHR, MET A‘ BEENE WRAIT, FRIEDEN OND WIEL G’SUNDHAIT (ZUNDHAIT)!
Per gli amanti della Valle della Fersina una passeggiata fino ai “Prati Imperiali” è sempre stata una meta d’obbligo, verso un luogo d’incanto in tutte le stagioni dell’anno, in primavera per vedere le genziane e i ranuncoli, in estate per vedere i prati rasati dalle falci o in autunno per vedere le baite in legno in mezzo ai larici gialli. Un posto veramente bello, circondato da una natura ancora incontaminata, a circa 1600 m di quota, nel Comune di Fierozzo.
Una ventina di anni fa il Comune per lanciare la zona ha costruito un piccolo Agritur, per darlo in gestione a privati ed è aperto tutto l’anno. Per fortuna il locale non ha preso il nome sbagliato come la zona circostante, cioè Prati Imperiali, ma il vero nome del posto , KASERBISNHÜTT, BAITA DELLE KASERBISN.
Torniamo al vecchio nome ufficiale “PRATI IMPERIALI”: come è stato possibile che dei prati di alta montagna, sperduti tra le baite estive di Fierozzo avessero preso un nome così illustre? Me lo sono chiesto tante volte questo, finché un giorno pensando che in Roveda ci sono anche dei prati chiamati KASERBISN, cioè PRATI dei CARDI, quei cardi spinosi bassi, radenti l’erba, che noi abbiamo sempre chiamato KAS o KASER, cioè formaggi o formaggini. Noi li chiamavamo così perché per molti anni nel passato lontano queste piantine venivano usate per far rapprendere il latte, per fare il formaggio.
Il passaggio da Kaser (cardo) a Kaiser (imperatore) è molto semplice e allora qualche furbetto ci ha messo mano, col sicuro compiacimento dell’esperto nei toponimi volutamente sbagliati, il famoso roveretano Tolomei.
UN ERRORE QUINDI DI TRASCRIZIONE O UN ERRORE CALCOLATO?
Non voglio fare il processo alle intenzioni, ma importante sarebbe che l’errore venisse riconosciuto dalla cartografia ufficiale e dalle istituzioni, cancellando dalle indicazioni il nome sbagliato, per mettere quello giusto.
LA SETTIMANA PROSSIMA INIZIA IL TEMPO DEL NATALE, PER QUESTO AUGURO A TUTTI I LETTORI DI UNSER TIROL 24 UN SERENO NATALE ED UN FELICE ANNO NUOVO, CON PACE E BUONA SALUTE!!!






