von mas 06.05.2024 06:31 Uhr

Una Terra…cinque Lingue! – … sae”n Österreicher gaben!

Za gedenken, as de Generazionen wöur de ünser sae’n  Österreicher gaben  / Per non dimenticare che le generazioni prima della nostra erano Austriaci – di Domenico Puecher

Wöur kurzer Zait hon i‘ en an Schützenball  toelganommen, asn doe Fest ist gor der Vizeburgermoester wan Dorf gaben. Bail en Fest  mocht de Schützencompanie an kloen Einmarsch, darnoh mocht der Hauptmonn a‘ kurza Rede ond benn an Öuberegket sem ist, konn er etbes sog’n.

Sel Mol hot der Vizeburgermoester wan Plotz klofft, er hot de Schützen bedonkt, wer de Orbet as sie wer de Gamoaschoft mochen, unter de Sochen hot er gor g’sogt: „ …. Ihr hot recht de enkern Tradizionen za wirbettrog’n….“, dos hot me a beene gaergert, bawai er hat sog’n söllt de ÜNSERN TRADIZIONEN, er hot klofft bia as de doen Tradizionen baretn net de glaichen wan saena Öltern, bia as er wa Calabrien oder wa Rom bar, asöu ist mer en Kppf kemen bos sog‘n en doe Artikl, bawai s gschied wiel wort as groessa ond kloena Öuberegket wa Treent asöu kloffen.

S ist laicht, ass der sel Mensch en doe Wahler gamocht hot, ahne za bölln, ober men konn warsteha‘, ass de meherestn „Treentner“ noh hundert Johr metn Balschlond wargessn hob’n za sae’n gaben wer wiel Hunderten Johr ÖSTERREICHER.

En wiel ondra Malder ist mer g’schehen (tschehen) za höern sog’n wan Öuberegketn : „….. ber grüessn de ünsern Tiroler G’selln (Zölln) …..“ , bia ass bier, Kinder wa Ex Südtiroler baretn met Recht koa Tiroler, de Kinder hob’n Recht bia de Öltern za sae’n oder net?

S TUET MER AN GROESSN LOED, OBER DE INSCHUELENG WAN BALSCHN IST GUET AUSKEMMEN!

S ist mer nöu g’schehen (tschehen) za höern groessa  treentner Historiker kloffen wa Strukturen, aubaut wöur ass de Balschn kemmen sae’n, ond asn doe Argument kemmen wiel ond groessa Lug’n darzäihlt.

Za kloffen wan Feisstn noch de oltn ünsern Grenzn metn Balschlond, de doen Historiker, ass olls bissn bölln, hoessn se Feisstn wan Österreicher gamocht, bia s hattn sa Salzburger oder Wiener oder Budapester gamocht, sie sog’n nia, ass hob’n sa Ingeniern wa Treent, wa Roveredo, wa Meran,wa Cavales gamocht, ond Mauerer Burgner, Luserner, Folgeraiter, Primiörer, oder Fassaner.

Ond za trog’n de Materialen as de Berg böu de Grenz gaben sae’n, Materialen ass se braucht hob’n, za baun Mauern, Baracken, Strossn ond asöu baiter, hob’n sa braucht longa Soelbohnen ond de Hilf wa Mander ond Baiber wan Plotz, ass guet zohlt kemmen saen net bia Sklawen.

De doe Orbet bia Troger hob’n en wiel Lait gaholwen za warbessern s orm Inkemmen wa der Familie, bia Bergbauern.

Wiel Strukturen, ass men nöu hait braucht, bia de Eisnbohn wan Brenner ond wan Suganertol ond wiel olta Hauptstrossn wan ünsern Tölder sae’n gamocht kemmen wöur hundert Johr, benn s ünser Lond nöu a’ Toel wan Österreich gaben ist ond sae’n  wa der Kunst ond wa der Orbet wan ünsern Öltern aubaut kemmen, net wa wremma Lait.

S glaiche konn men sog’n wan Schueln, wan Gamoahaüser, wan Poistn, wan Kasernen, wan Gosthaüser, wa wöur hundert Johr, ass nöu hait braucht kemmen.

Benn I’ höer asöu kloffen kimmt s mer an groessn Zöurn, ass men net sog’n konn!

S BAR ZAIT, ASS DE HISTORIKER WA ÖB’N, SÖLLETN SCHBAIG’N ODER LAI DE BOHRET SOG’N!

Poco tempo fa mi è capitato di partecipare ad un Schützenball, cui era invitato anche il vicesindaco della comunità, dove si svolgeva la festa.

Durante la festa la compagnia degli Schützen è solita presentarsi agli ospiti con un’entrata in marcia, poi il Capitano fa un breve discorso e se sono presenti delle autorità del posto, possono prendere la parola.

Quella sera per la locale Amministrazione Comunale ha parlato il Vicesindaco, che ha ringraziato gli Schützen per il loro impegno per la comunità, tra le altre cose ha detto anche: “…….. fate bene a portare avanti le vostre tradizioni ecc.  …” e questo mi ha un po’ irritato perché avrebbe dovuto dire le  NOSTRE TRADIZIONI,  lui in quel momento ha parlato come se quelle tradizioni non fossero le stesse dei suoi antenati, come se fosse un Calabrese o un  Romano, così ho subito pensato al argomento di questo articolo, perché è frequente questo modo di parlare delle autorità grandi e piccole del “Trentino”, metto fra virgolette questo nome perché è sempre un nome imposto, non storico.

Forse quella persona ha fatto quell’errore senza volerlo, però da questo si capisce che la maggior parte dei “Trentini” con un secolo di appartenenza all’Italia ha completamente perso il ricordo di essere stati per tanti secoli AUSTRIACI .

In molte altre occasioni di questo genere ho sentito dire da autorità di spicco della Provincia di Trento : “ … salutiamo con piacere gli amici Tirolesi… “, come se noi, figli di ex Sudtirolesi, non fossimo per diritto naturale Tirolesi, di solito i figli sono come i genitori o no?

MI DISPIACE MOLTO, MA L’ACCULTURAMENTO E’ RIUSCITO IN PIENO!

Mi è capitato ancora di sentire degli storici Trentini di “grido” parlare di strutture costruite prima di diventare “italiani”, qui poi, apriti o cielo, vengono dette solo grosse bugie!

Parlando dei forti lungo il nostro vecchio confine col Regno d’Italia, proprio questi storici sapientoni hanno il coraggio di chiamarli con disprezzo “forti costruiti dagli Austro-Ungarici”, come se l’avessero costruiti persone di Salzburg, Wien, Budapest ecc. non dicono mai che sono stati costruiti da ingegneri di Trento, Rovereto, Meran, Cavalese ecc. e da muratori Borghesani, Folgaraitri, Luserneri, Pejani, Fassani o  Primieroti.

E per portare sulle montagne i materiali, dove correvano i confini, per costruire muri, strade, baracche, trincee, ecc. oltre che lunghe teleferiche hanno potuto avere l’aiuto di migliaia di uomini e donne volontari del posto, a pagamento non da schiavi come qualcuno potrebbe aver detto.

Anzi per molte famiglie il lavoro di portatore ha dato la possibilità di migliorare molto il misero reddito da contadini di montagna.

Molte strutture che si usano ancora oggi come la ferrovia del Brennero e della Valsugana e molte strade principali delle nostre valli, costruite oltre un secolo fa, quando la nostra terra era parte integrante dell’Impero Austro-Ungarico, SONO opere fatte dall’ingegno e dal lavoro dei nostri antenati, quindi da ex SUDTIROLESI, magari finanziati sì dallo stato centrale.

La stessa cosa si deve dire degli edifici pubblici: scuole, municipi, caserme, poste, alberghi, acquedotti, di quei tempi, ma ancora oggi in uso.

Quando sento parlare così mi viene una rabbia indescrivibile!

SAREBBE ORA CHE GLI STORICI, RICORDATI SOPRA, IMPARASSERO A TACERE O DICESSERO LA VERITA’!

Jetzt
,
oder
oder mit versenden.

Es gibt neue Nachrichten auf der Startseite